De zaak in het kort
Op 11 juni 2025 heeft de Raad van State geoordeeld over het bestemmingsplan “Klooster Sint Agnetenberg” in Sittard-Geleen. Dit plan maakt de bouw van een wooncomplex met 40 woningen in het voormalige klooster mogelijk. De zaak werd aangespannen door verschillende partijen, waaronder een erfgoedvereniging en lokale bewoners, die bezwaren hadden tegen het besluit van de gemeente Sittard-Geleen om het bestemmingsplan vast te stellen. De bezwaren richtten zich onder meer op mogelijke parkeerproblemen, de bescherming van cultuurhistorisch erfgoed, en vermeende onjuiste informatieverstrekking door de gemeente.
Het verloop van het proces en de feiten
Het bestemmingsplan werd op 15 december 2021 door de gemeenteraad van Sittard-Geleen vastgesteld. Het plan voorziet in de verbouwing van het rijksmonumentale deel van het klooster, inclusief de sacristie en een aanbouw, tot 24 appartementen. Daarnaast worden 13 nieuwe appartementen en één atelierwoning gerealiseerd, deels ter vervanging van te slopen niet-monumentale bebouwing.
Verschillende partijen, waaronder Stichting Jacob Kritzraedt en lokale bewoners, dienden beroep in tegen het besluit, waarbij zij zich zorgen maakten over de afname van parkeerplaatsen en de gevolgen voor het cultuurhistorische erfgoed. De stichting betoogde dat de inspraakprocedure niet correct was gevolgd en dat de gemeente onjuiste informatie aan de raad had verstrekt. Verder werd aangevoerd dat de raad in strijd zou hebben gehandeld met het Verdrag van Granada, dat architectonisch erfgoed beschermt.
Tijdens het proces werd ook de vraag gesteld of de raad voldoende kennis had kunnen nemen van de ingediende zienswijzen en of de wijziging van de bestemming in strijd was met nationale en internationale regelgeving en beleidsnotities.
De beslissing van de rechtbank.
De Raad van State heeft alle beroepen ongegrond verklaard. De Afdeling bestuursrechtspraak oordeelde dat de gemeente Sittard-Geleen bij het vaststellen van het bestemmingsplan de juiste procedures had gevolgd. De inspraakmogelijkheden waren volgens de Afdeling voldoende geboden en de raad had kennis kunnen nemen van de zienswijzen. Het betoog dat de gemeenteraad onjuiste informatie had ontvangen, werd verworpen. De Afdeling vond dat de raad zelfstandig een oordeel had kunnen vormen op basis van de beschikbare documenten, waaronder een bouwhistorische opname van het klooster.
Met betrekking tot het Verdrag van Granada stelde de Afdeling dat de artikelen waarop de stichting zich beriep geen directe werking hebben in de nationale rechtsorde en dus niet als toetsingsmaatstaf konden dienen. De Raad van State vond ook dat de bestemming “Wonen” geen onaanvaardbare gevolgen had voor het interieur van de kloosterkapel, dat wordt beschermd door de Erfgoedwet. Voor aanpassingen aan het interieur is een omgevingsvergunning vereist, en daarbij moet rekening worden gehouden met monumentenzorg.
Daarnaast oordeelde de Afdeling dat er voldoende parkeerplaatsen konden worden gerealiseerd en dat de verkeersdruk niet tot onaanvaardbare overlast zou leiden. De gemeente had volgens de Afdeling een redelijke afweging gemaakt tussen de behoefte aan meer woningen en de bescherming van cultuurhistorische waarden.
Tot slot wees de Raad van State een verzoek om schadevergoeding wegens overschrijding van de redelijke termijn toe. De procedure duurde langer dan de gebruikelijke twee jaar, wat leidde tot een schadevergoeding van € 375 per appellant aan de betrokken erfgoedverenigingen. De Staat der Nederlanden, vertegenwoordigd door de minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties, werd veroordeeld tot betaling van de schadevergoeding.
Deze uitspraak bevestigt de beleidsruimte die gemeenten hebben bij het vaststellen van bestemmingsplannen, mits de procedures correct worden gevolgd en de belangen van betrokkenen zorgvuldig worden afgewogen. Het benadrukt ook het belang van een gedegen voorbereiding en documentatie bij dergelijke plannen, vooral als het gaat om cultuurhistorisch erfgoed. De uitspraak kan dienen als precedent voor toekomstige procedures rond soortgelijke bestemmingsplannen, waarin de belangen van nieuwe ontwikkelingen worden afgewogen tegen de bescherming van erfgoed en de leefbaarheid voor omwonenden.
Lees de originele uitspraak hier.
Disclaimer: Deze samenvatting is automatisch gegenereerd en kan daardoor fouten bevatten.
Raadpleeg altijd de originele uitspraak.
