De zaak in het kort
De Raad van State heeft op 11 juni 2025 een uitspraak gedaan over het bestemmingsplan “Klooster Sint Agnetenberg” in de gemeente Sittard-Geleen. Het bestemmingsplan, vastgesteld door de gemeenteraad op 15 december 2021, maakt de bouw van een wooncomplex van 40 woningen in het voormalige klooster mogelijk. Het plan omvat de verbouwing van het rijksmonumentale deel van het klooster en de sloop van het aangrenzende, niet-monumentale deel. Verschillende partijen, waaronder erfgoedverenigingen en omwonenden, hebben beroep ingesteld tegen dit besluit, met name vanwege zorgen over de bescherming van cultuurhistorische waarden en de impact op parkeergelegenheid en verkeersdrukte.
Het verloop van het proces en de feiten
Het bestemmingsplan wijzigt de bestemming van het klooster van “Maatschappelijk-1” naar “Wonen”, wat de weg vrijmaakt voor de bouw van 40 woningen, waaronder 24 appartementen in het monumentale deel en 13 nieuwe appartementen en een atelierwoning in plaats van het te slopen niet-monumentale deel. De appellanten, bestaande uit erfgoedverenigingen en omwonenden, betwisten het besluit. De erfgoedverenigingen zijn bezorgd dat het plan onvoldoende rekening houdt met de cultuurhistorische waarde van het klooster, met name het interieur van de kloosterkapel, en dat de gemeenteraad zich onvoldoende heeft gebaseerd op volledige kennis van de zienswijzen. De omwonenden vrezen dat de ontwikkeling zal leiden tot een afname van parkeerplaatsen en een toename van verkeersdrukte in hun buurt.
Tijdens de zitting op 24 januari 2025 zijn de bezwaren van de appellanten besproken. De stichting stelde dat de inspraakprocedure niet correct was doorlopen en dat het besluit in strijd is met het Verdrag van Granada, dat architectonisch erfgoed beschermt. Daarnaast werd betoogd dat de gemeenteraad onjuiste informatie had ontvangen over de staat van het klooster en dat het advies van de Adviescommissie Ruimtelijke Kwaliteit (ARK) niet goed is meegenomen in de besluitvorming.
De omwonenden voerden aan dat het bestemmingsplan onjuiste berekeningen van parkeerbehoeften bevatte en dat de verkeersdrukte zou toenemen, wat zou leiden tot overlast. Zij wezen erop dat de initiatiefnemer van het project van plan was om bestaande parkeerplaatsen op te zeggen, wat de parkeerproblemen zou verergeren.
De beslissing van de rechtbank.
De Raad van State heeft de beroepen van de stichting en de omwonenden ongegrond verklaard. De Afdeling bestuursrechtspraak oordeelde dat de gemeenteraad voldoende kennis had genomen van de ingediende zienswijzen en dat de inspraakprocedure correct was gevolgd. De Raad van State oordeelde ook dat het Verdrag van Granada niet rechtstreeks toepasbaar is als toetsingskader in deze zaak, omdat de artikelen van het verdrag zich vooral tot lidstaten richten en niet voldoende nauwkeurig en onvoorwaardelijk zijn voor directe toepassing in de nationale rechtsorde.
Verder stelde de Raad van State vast dat de gemeente voldoende rekening heeft gehouden met de cultuurhistorische waarden door de toekenning van de dubbelbestemming “Waarde – Cultuurhistorie” en de bescherming die de Erfgoedwet biedt. De Raad van State vond dat de gemeenteraad een evenwichtige afweging had gemaakt tussen het behoud van cultuurhistorisch erfgoed en de behoefte aan woningbouw in het stadscentrum.
Ten aanzien van de parkeerproblematiek en verkeersdrukte oordeelde de Raad van State dat de gemeenteraad zich terecht op het standpunt kon stellen dat voldoende parkeerplaatsen konden worden gerealiseerd en dat de verkeersdrukte op het omliggende wegennet kon worden opgevangen. De Afdeling bestuursrechtspraak merkte daarbij op dat de verkeers- en parkeerdruk door de nieuwe ontwikkeling niet ontoelaatbaar zou toenemen.
Tot slot kende de Raad van State een schadevergoeding toe aan de erfgoedverenigingen wegens overschrijding van de redelijke termijn van de procedure, waarbij de Staat der Nederlanden aansprakelijk werd gesteld voor de betaling van de schadevergoeding aan de betrokken partijen. De proceskosten voor de erfgoedverenigingen werden eveneens door de Staat vergoed.
De uitspraak van de Raad van State bevestigt het besluit van de gemeenteraad om het bestemmingsplan “Klooster Sint Agnetenberg” vast te stellen, waardoor de ontwikkeling van het wooncomplex in het voormalige klooster kan doorgaan. De uitspraak benadrukt de zorgvuldigheid waarmee de gemeenteraad de cultuurhistorische waarden en de belangen van de lokale bewoners heeft afgewogen tegen de behoefte aan nieuwe woningen in het stadscentrum.
Lees de originele uitspraak hier.
Disclaimer: Deze samenvatting is automatisch gegenereerd en kan daardoor fouten bevatten.
Raadpleeg altijd de originele uitspraak.
